Musa n°61 - Lente 2020

INFO COVID-19: Sinds 8 mei is Plantentuin Meise weer toegankelijk onder strikte voorwaarden: enkel via een vooraf geboekt e-ticket, voor een bepaald tijdslot. We hopen jou binnenkort weer in de normale omstandigheden te kunnen verwelkomen. Check regelmatig onze website voor de laatste updates

   
 

 

  • Record aantal bezoekers in 2019
Voor 2019 liet het de Plantentuin opnieuw een recordaantal bezoekers optekenen met 183 381 bezoekers. Dit zijn er 7000 meer dan vorig jaar en meer dan het dubbele dan in 2011. De 103 miljoen euro die de Vlaamse Overheid investeert in de Plantentuin (verdeeld over 12 jaar) zitten daar zeker voor iets tussen. Tot 2026 zorgen deze investeringen voor een vervolmaking van het toeristisch aanbod met als gevolg veel grote werkzaamheden, nu en in de toekomst. Het nieuwe bezoekerscentrum aan de Hoofdingang alsook aan de Ingang ‘Meise Dorp’ zijn beide in volle opbouw en zullen hopelijk dit jaar nog geopend worden. Daarbovenop legt de Plantentuin ook een aantal nieuwe tuinen aan die ook in volle opbouw zijn op dit moment. Al deze investeren moeten ervoor zorgen dat Plantentuin Meise een topper wordt op het gebied van groen toerisme en wetenschappelijk onderzoek, met als doel tegen 2024 250.000 bezoekers per jaar te verwelkomen, zowel Belgische als buitenlandse. Intussen verdubbelt de Plantentuin zijn energie om de bezoekers een unieke ervaring te bieden, zoals de WinterFloridylle, die tijdens de kerstvakantie een betoverende klank- en lichtshow bood aan bijna 16.000 bezoekers.
 

 Lotus

  • Kunstwerken Plantentuin krijgen tweede leven bij Verbeke Foundation

Vorig jaar werd door de raad van bestuur van Plantentuin Meise beslist om de beelden in polyester "Lotus I, II & III", gemaakt door Hilde Van Sumere, niet langer te blijven onderhouden, wegens onhaalbaar. De beelden dateren uit de jaren ’90. Ze werden een aantal keer gerestaureerd en schoongemaakt, maar de tand des tijds eiste duidelijk zijn tol en restauratie ter plekke bleek erg moeilijk, ook al omwille van de ecologische functie die de vijver krijgt in het nieuwe domeinbeheersplan. De Plantentuin werd gecontacteerd door Verbeke Foundation, die interesse toonden om de beelden over te nemen. Verbeke Foundation is een private kunstsite waar cultuur, natuur en ecologie samen komen.

Op zaterdag 18 januari liet kunstverzamelaar Geert Verbeke met een telescopische  kraan, de beelden uit de vijver lichten en werden ze op transport gezet richting Kemzeke. Daar zullen ze na restauratie hun nieuwe stek krijgen op de vijver van  het 12 hectare natuurgebied dat tevens één van de grootste privé-initiatieven voor hedendaagse kunst in Europa is.

 

Metasequoia

  • Bloei van de Aronskelk in livestream!

Over een paar dagen zal de reuzenaronskelk (Amorphophallus titanum) weer een show geven in Plantentuin Meise! De ster van de Plantentuin heeft sinds 2008 duizenden bezoekers gelokt, die de grootste 'bloem' ter wereld zijn komen bewonderen. Dit blijft een uitzonderlijke gebeurtenis als je bedenkt dat de bloei slechts 72 uur duurt en een bijzondere, stinkende geur afgeeft die bestuivers aantrekt in zijn natuurlijke omgeving: de tropische bossen van Sumatra.

Helaas is het Plantenpaleis, en dus ook de serre waar de reuzenaronskelk staat, voor het publiek gesloten, ten gevolge van COVID-19 en de veiligheidsmaatregelen waartoe de Nationale Veiligheidsraad heeft beslist. Het zou echter jammer zijn om niet te kunnen genieten van deze uitzonderlijke bloei. Maar wij gaan dit moment zeker delen… via livestream! Vanuit je eigen woonkamer kan je de opening van de bloem live en uur na uur volgen! Met beeld maar zonder de geur.

Door je te registreren via deze link, zullen wij je onmiddellijk op de hoogte brengen zodra de aronskelk open gaat en ook in de toekomst, telkens wanneer dat gebeurt. 

 

Bioblitz

  • #HOMEsafari - 23 & 24 mei: Ga mee op safari in en rond je eigen kot

Ga op safari in en rondom je huis tijdens het weekend van 23-24 mei! Biodiversiteit vind je overal, ook in en rond je ‘kot’. Het ‘on’kruid in je tuin, de bijtjes die rond je balkonbloemen zoemen en de spinnen die zich verstoppen op je zolder. Maar ken je deze medebewoners wel écht? Neem deel aan deze #HOMEsafari en leer bij over de natuur in en rondom jouw huis. Zo help je mee aan de biodiversiteit van België op de kaart te zetten in de internationale week van de biodiversiteit.

Jouw missie is om zoveel mogelijk soorten planten en dieren in en rondom je huis te identificeren, van 22 mei middernacht tot 24 mei middernacht, 48 uur speurplezier voor jong en oud! En hiervoor hoef je geen ervaren natuurspecialist te zijn. Het enige wat je nodig heb is een smartphone en een app om te downloaden. De artificiële intelligentie zal het identificatiewerk voor jou doen! Zullen we?

Meer info : www.home-safari.be

Deze activiteit maakt deel uit van de "Samen voor Biodiversiteit" campagne.

 

  • Inzamelen van wilde bananen in Papoea Nieuw Guinea

In mei 2019 vertrok een onderzoeker van Plantentuin Meise, samen met collega’s van KULeuven en enkele lokale onderzoekers, op een drie weken durende expeditie naar Papoea-Nieuw-Guinea op zoek naar wilde bananensoorten (Musa).

Bananen zijn de op drie na belangrijkste voedselbron wereldwijd. Ze worden geteeld in meer dan 130 landen in tropische en subtropische regio’s en zijn een basisvoedsel in veel ontwikkelingslanden. Het ontbreekt de commerciële cultivars echter aan genetische diversiteit, wat hen kwetsbaar maakt. Wilde verwanten daarentegen zijn genetisch veel diverser en bezitten potentieel belangrijke genen voor ziekteresistentie en voor het overleven in moeilijke condities, zoals droogtestress.

Ze vonden op het eiland 31 populaties, behorend tot zeven wilde soorten Musa. Van elke populatie werden vruchten ingezameld en bladstalen voor het bestuderen van de genetische diversiteit. De vruchten werden naar Plantentuin Meise gestuurd, waar de zaden geëxtraheerd, zorgvuldig gereinigd en gedroogd werden tot ongeveer 8% vochtgehalte. Van zodra de zaden droog waren, werden ze opgeslagen in diepvriezers bij -20°C voor lange-termijnconservering.

Momenteel bezit de Plantentuin bijna 70 zadenstalen van Musa, waardoor we meteen een van de grootste collecties van wilde bananenzaden ter wereld zijn. Identificatie en conservatie van deze genetische bronnen is essentieel om bananenvariëteiten te veredelen die de uitdaging van een veranderend klimaat aankunnen en ook in de toekomst als voedsel kunnen dienen voor een groeiende wereldbevolking.

     
 
  winterfloridylle

Door de omstandigheden kunnen wij op dit moment geen zekerheid geven of bepaalde activiteiten kunnen doorgaan. Wij raden je aan om onze activiteitenprogramma op de website te raadplegen. Bedankt voor het begrip.

> Al onze evenementen

 
 

Xantoria parietinaCladonia

  • Korstmossen 

Vliegenstrontjesmos, heksenvingermos, muurzonnetje, kauwgommos… het zijn allemaal korstmossen of lichenen.  Het hele jaar door kan je ze bewonderen in het bos en de stad, tot op de stoeptegel en vensterbank. Ze zitten stevig vastgehecht op takken en boomschors, stenen en zand, bijna altijd op plaatsen waar niets anders kan groeien.  Hun lichaam (thallus) is korstvormig tot bladvormig of struikvormig.  De grijze tot intens gekleurde miniatuurtjes zie je met het blote oog, maar met een 10x loupe geraak je helemaal in de ban van een bijzondere wereld.

De benaming korstmos is misleidend. Het zijn geen mossen maar schimmels die afhankelijk zijn van algen voor hun voeding.  Schimmel en alg werken samen. De alg zorgt voor voedsel, de schimmel voor stevigheid en bescherming. Traaggroeiend, levend van licht en water, overleven ze temperaturen van -20°C en +70°C.  Dat het een succesvolle vorm van samenleving is bewijst het voorkomen van meer dan 17000 soorten wereldwijd (in België meer dan 1000). Ze zijn supersterk maar zeer gevoelig voor luchtvervuiling.

In de jaren ’70 was zwaveldioxide dodelijk voor de meeste korstmossen. Nu is er ammoniak-verontreiniging (meer stikstof) door intensieve veeteelt en uitlaatgassen van auto’s, samen met de klimaatopwarming. Korstmossen die houden van stikstof en hogere temperaturen nemen hierdoor toe. Het groot dooiermos (Xanthoria parietina) is zo’n stikstof- en warmte minnaar. Zo kunnen we de luchtkwaliteit aflezen.

Korstmossen worden ook gebruikt als kleurstof, voeding en medicijnen. De befaamde Schotse “Harris Tweed” wordt nog steeds geverfd met kleurstoffen uit korstmossen. Rendieren overleven de wintermaanden met rendiermos (Cladonia rangiferina).  Ijslands mos (Cetraria islandica) wordt medicinaal gebruikt als hoeststillend middel.

Van 22 tot 24 mei gaat de de HOMEsafari door (zie hierboven). Vergeet zeker niet naar de korstmossen te speuren!

 

 

 

Historia naturalis

  • Bloom your message
Laat je boodschap bloeien of stuur zaadjes van geluk naar je vrienden. “Bloom your message” stelt een heel gamma wenskaarten voor en ook een schriftje, allemaal gemaakt van gerecycleerd papier waarin zaadjes van groenten en kruiden werden verwerkt. Na het lezen moet je je kaartje enkel planten en begieten zodat je na een tijdje kan genieten van heerlijke groenten of kruiden.

Prijs : wenskaart  (€2,95); potlood (€3,95) ; plantschriftje (€12,95)

Te koop in de Tuinwinkel

 

 Cactus_book

  • Postkaartjes Plantentuin

De Tuinwinkel stelt een heel nieuwe reeks postkaartjes voor met hedendaagse foto’s van de Plantentuin: het Plantenpaleis, de Balatkas, het HOUTlab, … maar ook een aantal glasnegatieven werden uit ons archief gehaald en gereproduceerd als zwartwit postkaartjes uit de oude doos. 


Prijs: €1,5 per stuk; €4 voor 5 of €7 voor 10 kaartjes

Te koop in de Tuinwinkel

   
   

Uitgever
Plantentuin Meise

Musa komt tot stand binnen de Afdeling Museologie en Educatie:

Voor dit nummer werden teksten aangeleverd door Tania De Roeck, Koen Es, Franck Hidvégi, Min Pauwels, Manon van Hoye.

Eindredacteur
Koen Es

Foto's

Plantentuin Meise.

Wilt u Musa ook ontvangen, klik hier.