|
Musa n°64 - Winter 2020 |
||||
 |
||||
|
|
Krzysztof Penderecki is een bekende Poolse componist en dirigent. Maar wat minder bekend is, is dat de kunstenaar ook een passie had voor plantkunde en vooral voor bomen. Zo creëerde hij zijn eigen arboretum, in Lusławice, bij Krakau in Polen. Het is het grootste arboretum van het land met 18.000 soorten bomen en planten die hij meebracht uit de meest afgelegen hoeken van de wereld. De muziek van de meester is ontegenzeggelijk beïnvloed door zijn liefde voor de schoonheid van de natuur en zijn zoektocht naar inspiratie daarin. Hij zei graag: "Ik zoek inspiratie als ik in mijn park loop of werk, en dat zorgt voor een verrijking bij het componeren". Krzysztof Penderecki is op 29 maart 2020 overleden. Om zijn nagedachtenis te eren, is een internationaal project gestart om bomen te planten in verschillende tuinen en botanische sites over de hele wereld. De Plantentuin is erg trots om deel uit te maken van dit project en bracht op 23 november, de dag van zijn geboorte, hulde aan hem door een Prunus subhirtella 'Autumnalis' te planten in onze Rozentuin. "We zijn ervan overtuigd dat deze boom zal schitteren in het prachtige decor van onze Rozentuin en dat we veel vaker van klassieke muziek zullen genieten. Krzysztof Penderecki's passie voor muziek en bomen zal hier in Meise blijvend worden herdacht," aldus Steven Dessein, administrateur-generaal van Plantentuin Meise, tijdens de het planten. meer info: https://penderecki-center.pl en https://pendereckisgarden.pl |
|||
|
|
De schoonheid en de geur van rozen betoveren de mensheid al eeuwenlang. De roos, een complex plantengeslacht dat moeilijk te beschrijven en te classificeren is vanwege de extreme variatie en vaak slecht gedefinieerde grenzen tussen soorten, trok al snel de aandacht van botanici. Eén van hen was François Crépin (1830-1903), een autodidactisch botanicus die een wereldspecialist werd in het geslacht Rosa. Aan het einde van de 19e eeuw, geconfronteerd met de overvloed aan nieuw beschreven wilde rozen, wijdde hij het grootste deel van zijn leven aan het op orde brengen van dit verwarrende geslacht. Plantentuin Meise wijdt een online tentoonstelling aan hem. Het vertelt het verhaal van deze man - die ook directeur was van de Rijksplantentuin in Brussel - en zijn passie voor het geslacht Rosa. Het benadrukt de volharding en de moeilijkheden die hij ondervond bij de opdracht die hij zichzelf stelde, namelijk het schrijven van een wereldmonografie over rozen. De Plantentuin verzorgde grotendeels de iconografie, die de ouderwetse charme van de botanische wereld van gisteren uitstraalt. De tentoonstelling, gemaakt in het kader van het LinBi-project, dat biodiversiteit en cultureel erfgoed met elkaar wil verbinden, wordt gehost door Europeana, een digitaal platform dat toegang biedt tot Europese erfgoedcollecties. De online tentoonstelling is te ontdekken op de Europeana website. |
|||
|
|
In oktober werden de internationale prijzen van de Ebbe Nielsen Challenge uitgereikt door het Global Biodiversity Information Facility (GBIF). Deze jaarlijkse prijzen hebben als doel wetenschappers, bio-informatici, cartografen en andere experts te stimuleren om biodiversiteitsgegevens op een innoverende manier openbaar te maken. Plantentuin Meise speelt een voortrekkersrol in initiatieven rond open biodiversiteitsdata. Het herbarium (waarvan meer dan de helft zal worden gedigitaliseerd tegen het midden van volgend jaar), de levende collectie en de zadenbank van de Plantentuin tellen meer dan 4 miljoen collectiestukken die sinds 1724 werden verzameld. Met deze collecties staat de Plantentuin in de top 15 van de wereld. Het is in dit kader dat de GBIF het werk heeft beloond van Maarten Trekels en Quentin Groom, twee onderzoekers van Plantentuin Meise, die een gedeelde tweede plaats hebben ingenomen. Met zijn inzending voor het koppelen van wetenschappelijke plantennamen aan type specimens uit het herbarium automatiseert Maarten Trekels het proces van het samenbrengen van essentiële gegevens die nodig zijn voor taxonomisch onderzoek. Quentin Groom ontwikkelde de tool InteractIAS, dat gegevens over interacties tussen soorten en verspreidingsgegevens combineert en visualiseert ter ondersteuning van risico-evaluaties van invasieve plantensoorten. Proficiat aan onze twee onderzoekers! |
|||
|
|
Naar jaarlijkse gewoonte nam de Plantentuin ook dit jaar deel aan de Dag van de Wetenschap. Omwille van corona, ging deze 10de editie volledig digitaal door. Een nieuwe uitdaging! We kozen ervoor om de diversiteit aan paddenstoelen in de Plantentuin, en ons wetenschappelijk onderzoek naar deze wonderlijke organismen in de kijker te zetten. In een kort filmpje wijdde André De Kesel je in in de geheimen van de ecologie van paddenstoelen. Myriam de Haan nam je mee naar het moleculaire lab om paddenstoelen te identificeren, en Omer Van de Kerckhove illustreerde het belang van botanische illustraties voor het onderzoek naar paddenstoelen. Verder organiseerden we een heuse Bioblitz: we gingen de uitdaging aan om, samen met onze bezoekers, in de maand november minstens 100 verschillende paddenstoelensoorten te identificeren op het domein van de Plantentuin. Dat werd een waar succes: er werden maar liefst 283 paddenstoelenwaarnemingen gedaan, goed voor 125 verschillende soorten! Meer informatie vind je op deze pagina. Zowel het filmpje als de Bioblitz werden door de organisatoren van Dag van de Wetenschap opgemerkt, en we kregen een plaats in een live uitzending op Dag van de Wetenschap, ergens tussen Vlaams minster van wetenschapsbeleid Hilde Crevits en weerman Frank Deboosere in. Dit was goed voor zo’n slordige 10.000 kijkers. |
|||
|
David Brossard, CC BY-SA 2.0 |
Wetenschappers zijn ervan overtuigd dat het nieuwe coronavirus op de mens is overgedragen door vleermuizen, waarschijnlijk via een ander zoogdier zoals het schubdier, dat als 'tussengastheer' fungeerde. Het is zeker niet de schuld van deze dieren maar wel van de mens. Wetenschappers luiden de noodklok: het zijn de menselijke activiteiten in een geglobaliseerde wereld die de overdracht van dergelijke ziekten van wilde dieren op mensen bevorderen. Het gaat om de commercialisering van wilde dieren en de consumptie van ‘bushmeat’, wat op zijn beurt leidt tot de vernietiging van ecosystemen en het verdwijnen van de biodiversiteit. De Plantentuin is partner in de campagne "Samen voor Biodiversiteit", die op haar website een artikel over dit onderwerp heeft gewijd. We hebben niet altijd grip op wat er aan de andere kant van de wereld gebeurt … wat we wel kunnen is op ons eigen niveau en op onze eigen schaal handelen. De website van de campagne biedt een heleboel ideeën voor acties ter bevordering van de biodiversiteit. Door onze keuzes en ons gedrag kunnen we samen de biodiversiteit helpen beschermen! |
|||
|
|
||||
 |
||||
 |
Door de Covid 19-omstandigheden kunnen wij op dit moment geen zekerheid geven of bepaalde activiteiten kunnen doorgaan. Wij raden je aan om onze kalender op de website te raadplegen. Bedankt voor het begrip.
Koop een jaarkaart van de Plantentuin en bezoek ons een heel jaar lang of neem een MuseumPass waarmee je de Plantentuin en meer dan 170 andere Belgische musea kan bezoeken |
|||
|
|
||||
|
|
De toverhazelaar of Hamamelis, steelt de show in de winterperiode. Van eind december tot begin maart tovert hij een overvloed aan zoet geurende bloemen op zijn kale, naakte twijgen. Van de vijf belangrijkste botanische soorten komen er drie uit de Verenigde Staten, uit China komt Hamamelis mollis en uit Japan H. japonica. De bladverliezende struiken of kleine bomen groeien op open plekken en bosranden en kunnen 5 meter hoog worden. In de natuur bloeien bijna alle toverhazelaars met gele bloemen. De kruising tussen H. mollis en H. japonica leidde in de eerste helft van de 20e eeuw tot een sterke hybride, de H. x intermedia. Het Belgische echtpaar Robert en Jelena de Belder uit Kalmthout waren baanbrekers op dit terrein en kweekten op het einde van de jaren 1930 roodbloeiende cultivars. Het arboretum van Kalmthout heeft dan ook de grootste verzameling toverhazelaars van Europa met enkele originele moederplanten. De bijzondere bloemen van de toverhazelaar groeien in clusters op hout van het voorgaande jaar. De 4 kelkbladen vormen een purperrode kern, de opvallende bloemkleur komt van de 4 kroonbladen. Je vindt cultivars in een kleurenpalet van lichtgeel over oranje en koperkleurig tot donkerrood en paars. Er zijn zelfs tweekleurige versies. Bij mist, regen of vrieskou krullen de serpentine-achtige bloemblaadjes om zich te beschermen. Zodra de zon schijnt vouwen ze zich weer open. Na de bloeiperiode vormen zich fluwelige bladeren en bijzondere zaaddozen. Een mooie verzameling toverhazelaars met betoverende namen als ‘Aphrodite’, ‘Feuerzauber’ en ‘Orange Beauty ’vind je in Meise naast de Ringweg en achter de Tuinwinkel. H. virginiana, die als enige soort in de herfst bloeit tegelijkertijd met zijn bladverkleuring, staat in de Tuin met Geneeskrachtige Planten |
|||
|
|
||||
|
|
Het Arboretum in Tervuren is voor velen verborgen parel in de schoot van het Zoniënwoud. Patrick Huvenne, Kevin Knevels en Wilfried Emmerechts delen in het nieuw boek “Geografisch Arboretum van Tervuren” hun kennis én passie en ze leiden ons binnen in de rijke variatie aan bossen in Amerika, Europa en Azië. De vele kaarten, grafieken en historische documenten ondersteunen hun verhaal geïllustreerd met prachtige foto’s van Jan Decreton. Prijs: € 40 Te koop in de Tuinwinkel |
|||
|
|
Onze imker Jan Van Malderen biedt je een nieuw gamma van producten aan uit onze bijenkorven: een dorstlessend blond bier met robiniahoning, de Horny Hornet, met een sterkte van 7% (€3/fles); verschillende soorten mede (honingwijn), in hun traditionele versie (€ 16), met honing (€ 23) of met hazelnoot (€ 23). In het gamma vind je ook heerlijke vlierbloesemlikeur met honing (€ 30), heel lekker om te combineren met tonic of cava. Met deze tongstrelende dranken in huis ben je helemaal klaar voor de feestdagen!
|
|||
 |
||||
|
Uitgever Musa komt tot stand binnen de Afdeling Museologie en Educatie: Voor dit nummer werden teksten aangeleverd door Koen Es, Nicole Hanquart, Franck Hidvégi, Jutta Kleber, Min Pauwels, Barbara Puttemans, Manon van Hoye. Eindredacteur Foto's Plantentuin Meise. Wil je Musa ook ontvangen, klik hier. |
||||
|
|
|
|||
