Musa n°59 - Herfst 2019

   
 

Annual Report 2018

 

  • Jaarverslag 2018

2018 was een boeiend jaar voor Plantentuin Meise.  We verwelkomden meer dan 175.000 bezoekers, een absoluut record en meer dan een verdubbeling ten opzichte van 2012. Bezoekers waardeerden vooral het vernieuwde Planten­paleis en de festiviteiten aan het begin van elk seizoen. Onze wetenschappers leverden talrijke bijdragen aan de ontdekking, documentatie en instandhouding van het plantenleven. Ze trokken op botanische expedities naar alle uithoeken van de wereld, waaronder Nieuw­Zeeland, Mozambi­que en de Galapagoseilanden. In totaal beschre­ven ze 70 nieuwe soorten. Het aantal publicaties in toptijdschriften voor ons onderzoeksdomein is gestegen tot meer dan 100. Nooit werden onze collecties meer geraad­pleegd dan in het afgelopen jaar. Ons herbarium, één van 's werelds meest historisch belangrijke, kende een opmerkelijke toename van het aantal consultaties. Dat vandaag 1,2 miljoen exemplaren online beschikbaar zijn als hoge resolutie afbeel­dingen die door gebruikers over de hele wereld worden gedownload, is een echte gamechanger. En de toekomst ziet er rooskleurig uit. De vele ontwikkelingen die voor Plantentuin Meise gepland staan, waarborgen het succes op lange termijn als wetenschappelijk instituut en als kwali­teitsvolle toeristische bestemming.

Download het jaarverslag: https://www.plantentuinmeise.be/nl/informatie/Pers

 

 Amanita bweyeyensis

  • Amanita bweyeyensis, een nieuwe Afrikaanse tropische paddenstoel met dodelijke verwanten

Tijdens een inzamelexpeditie in Rwanda verbaasde onze collega Jérôme Degreef zich erover dat de mensen daar enorme hoeveelheden paddenstoelen van het geslacht Amanita plukten en aten zonder ziek te zijn. Er bestaan meer dan 500 soorten amanieten. Vele zijn eetbaar, maar andere, zoals de groene knolamaniet (A. phalloides) van de sectie Phalloideae, zijn berucht omwille van hun dodelijke giftigheid. Onderzoekers van de Plantentuin verzamelden monsters in Rwanda, Burundi en Tanzania. Gebaseerd op de morfologische en DNA sequentiegegevens, beschreven ze een nieuwe soort, die ze A. bweyeyensis noemden naar het dorp Bweyeye waar inwoners de paddenstoel eten.  De paddenstoelen in de sectie Phalloideae bevatten meestal krachtige gifstoffen, maar bij A. bweyeyensis toonden de chemische analyses geen gifstoffen aan. Dit bevestigt de visie van de lokale bevolking over hun eetbaarheid.

Een filmpje op YouTube toont de ontdekking van veldwerk tot labo.
Onderzoeksdocument in open access op https://mycokeys.pensoft.net/article/34560/

 

Madame Colette

  • Documentaire 'La Maleta de Madame Colette'

Een vergeten koffer op een zolder, vol met brieven, foto’s, documenten, schetsen en tekeningen, wordt gevonden in 2016 en onthult meer dan 30 jaar na de dood van haar eigenares de persoonlijkheid, het leven en het werk van Madame Colette (1910-1985). Zij was modeontwerper, journaliste, illustrator van Zwitserse flora.

Colette Martin, geboren in Frankrijk , kwam in 1953 aan op de Balearen om uit te rusten van een lang verblijf in de woestijn in Marokko. In Sollier, een klein dorpje aan de noordkust van Mallorca, vindt ze de rust en de ruimte om zich te settelen en een carrière als aquarel schilder uit te bouwen. Ze illustreert de oorspronkelijke  flora van het eiland. Ze stelt ook haar werk tentoon in het buitenland, vooral in Groot-Brittannië, de Verenigde Staten en Zwitserland.

Madame Colette, onderhield een levendige correspondentie tussen 1963 en 1971 met André Lawalrée, departementshoofd van de Rijksplantentuin in Brussel. De bibliotheek van Plantentuin Meise heeft om deze reden met veel plezier meegewerkt aan deze reportage.

Documentaire, Palma, Balearen, Spanje, La Periférica Productions, 2019, met de medewerking van Plantentuin Meise

Voorfilmpje (2 min 28 sec) - Version française (1h 1min 29sec)

 

Meer bos tegen klimaatopwarming

  • Meer bos tegen klimaatopwarming: realistisch?

Het aanplanten van extra bomen is één van de meest effectieve strategieën tegen klimaatopwarming. Immers, tijdens hun groei nemen bomen, net als alle andere planten trouwens, het broeikasgas koolstofdioxide (CO 2) op uit de atmosfeer. Ze leggen het (CO 2) vervolgens vast, voornamelijk in hun hout. Een recente studie in het prestigieuze tijdschrift Science toont op ingenieuze wijze aan dat er wereldwijd momenteel nog een potentieel oppervlak van meer dan 1,7 miljard ha is die van nature geschikt is om bomen te laten groeien. Hierbij houden de onderzoekers rekening met de oppervlakte van landbouwgronden en verstedelijkte gebieden die uiteraard niet in aanmerking komt voor het aanplanten van bomen.

Hiermee is voor het eerst aangetoond dat het aanplanten van extra bomen tegen klimaatopwarming een haalbare strategie is. Een kanttekening hierbij is dat verdere klimaatopwarming het potentieel areaal voor bos net doet inkrimpen. De onderzoekers geven dan ook aan dat haast geboden is. In het HOUTlab van de Plantentuin, dat opende op 2 mei, kan je meer leren over het belang van bomen en hout voor het welzijn van de planeet.

Bron: Bastin, J.-F. et al. (2019). The global tree restoration potential. Science 365, 6448: 76-79.

 

  • Bosbaden in de Plantentuin… een feest voor de zintuigen

Tijdens de zomervakantie organiseerde Plantentuin Meise voor de eerste keer bosbaden. Shinrin-yoku ofwel bosbaden is een nieuwe hype die uit Japan komt overgewaaid. Je laat je onderdompelen in het bos of het neemt het bos op via al je zintuigen: je gezichtsvermogen, gehoor, smaakvermogen, reuk en tast. Het is een uitnodiging om je te vertragen en je eigen verbeelding te laten spreken. Want de aandacht verleggen naar bos en boom kalmeert de geest en verzet de zinnen. Bosbaden brengt je "back to basics".

Betoverd door de eenvoud en het moment ervoeren de deelnemers de helende werking van de natuur. Zoals één deelneemster het verwoordde: ‘ Een gewone boswandeling werd een bosbad door me te laten raken door de kleinste details, geuren, te voelen en de pracht van de natuur … Het pad van de natuur bewandel ik nu bewuster.’

We organiseerden ook een bosbad voor kinderen. Een speelse wandeling in de natuur, met verrassende activiteiten, waarbij bosbaden in Plantentuin Meise een feest werd voor de zintuigen!

De kinderen smulden samen van zelfgemaakte groene pannenkoeken met duizendblad, paardenbloemblad en brandneteltopjes die in de Plantentuin weelderig groeien.

     
 
 

Chrysanthemum

  • Verwonder-Je-Voeten_Pad (15.03.19 – 15.11.19)
  • Expo ‘Kiezelwieren, kunst in een doosje van natuur’ (29.06.19 – 01.12.19)
  • GPS-Zoektocht (03.08.19 – 31.12.19)
  • Inheemse bomenparcours (01.09.19 – 15-11.19)
  • Expo Balans – glas, hout objecten (07.09.19 – 13/01/20)
  • Wervelende herfst met Koning Amaryllo (14.09.19 – 24.11.19)
  • Expo Chrysanten (28.09.19 – 13.10.19)
  • Rondleiding met gids ‘Opmerkelijke bomen en struiken’
  • Expo Ikebana (12 & 13.10.19)
  • Op ontdekking – In ‘De serres van Mendel’ (20.10.19 – 30.11.19)
  • Rondleiding met gids ‘eetbare planten, inheems en uit cultuur’ ((22.10, 05.11, 26.11, 03.12, 17.12.19)
  • Workshop ‘Meervoudige belichting’ (23.10.19)
  • Workshop Botanisch tekenen (26.10.19)
  • Mini-workshop voor kinderen groot en klein (27.10.19 – 03.11.19)
  • Zondagwandeling ‘Op smaak met tropische planten’ (03.11.19)
  • Coniferenparcours (15.11.19 – 16-01.20)
  • Dag van de Wetenschap (24.11.19)
  • Zondagwandeling ‘Coniferen’ (01.12.19)

> Al onze evenementen

 
 

Chrysanten

  • Chrysanten

Chrysanten (Chrysanthemum) uit de asterfamilie pronken van september tot de late herfst met een uitbundige bloei in borders en als terrasplant. De naam Chrysanthemum komt uit het Grieks en betekent “gouden bloem”, de gele chrysant straalt als een gouden zon. De bloem komt uit China en staat daar symbool voor een lang en gelukkig leven. In Japan is de chrysant verwerkt in het keizerlijke zegel. Met Allerheiligen kleuren deze bloemen onze begraafplaatsen ter herdenking van de overledenen.

Winterharde en niet-winterharde soorten, troschrysanten met kleine bloempjes, pluischrysanten met een dik imposant bloemhoofd, santini’s met een bijzondere bloeiwijze: je vindt ze in ontelbare cultivars met kleurtinten van zuiver wit, geel, roze, limoengroen tot warmrood en kopertinten. De bloemgrootte varieert van 1 tot 15 cm, het bloemenhart vol buisvormige bloempjes is omkranst door platte lintbloempjes. De bladeren staan verspreid langs een stevige bloemstengel.

Het is een veelzijdige plant. De jonge blaadjes en bloemen van eetbare chrysanten worden gebruikt in de oosterse keuken en de thee van de Indische chrysant is heerlijk zoet. Geurige bloemblaadjes toegevoegd aan wijn verzekeren een lang leven. Als medicinale plant kent hij vele toepassingen. 

Chrysanten in al hun schoonheid en verrassende verscheidenheid kan je in de Plantentuin en het Kasteel van Bouchout bewonderen op de expo die start eind september.

   
 

Lokaal hout

  • Snijplanken

Samen met lokale houtbewerker Jan De Meersman brengen we mooie objecten gesneden uit Plantentuinhout : massieve snijplanken, kaas- en tapasplanken...

Prijs : 25 of 30 €


Te koop in de Tuinwinkel

 

 bisap

  • Drankjes op basis van hibiscusbloemen

Ontdek het nieuwe assortiment in de Tuinwinkel: drankjes op basis van hibiscusbloemen van het Belgische merk Talina. Ze smaken verfrissend en zacht tegelijk en zijn bovendien van biologische oorsprong en op een duurzame manier geproduceerd. Door drankjes van Talina te kopen, steun je bovendien een aantal groepen vrouwen uit Senegal die de bloemen van de hibiscus telen en hun oogst verkopen tegen een correcte prijs via een coöperatie.

Prijs: 2,5 € (33 cl) - 5 € (1l)


Te koop in de Tuinwinkel

   
   

Uitgever
Plantentuin Meise

Musa komt tot stand binnen de Afdeling Museologie en Educatie:

Voor dit nummer werden teksten aangeleverd door Koen Es, Régine Fabri, Franck Hidvégi, Min Pauwels, Peter Roels, Manon van Hoye.

Eindredacteur
Koen Es

Foto's

Plantentuin Meise.

Wilt u Musa ook ontvangen, klik hier.