20e bloei van de reuzenaronskelk in de Plantentuin

Afgelopen augustus vestigden we in de Plantentuin een wereldrecord met de bloei van de grootste reuzenaronskelk ter wereld: 322,50 centimeter hoog en 112 kilo zwaar. De deurwaarder registreerde dit record met een nauwkeurige meting. Het vorige Guinness record stond in 2010 op naam van Louis Riccardiello in Gilford, USA, met een hoogte van 310 centimeter.
 

Sinds de eerste bloei in 2008 hebben we 20 keer een bloei gehad van een reuzenaronskelk in de Plantentuin, waaronder vier dit jaar, die telkens grote aantallen bezoekers trokken. Onze huidige recordbreker werd in 2005 gezaaid door de Plantentuin van Gent en verhuisde in 2014 naar Meise. De bloei van een reuzenaronskelk blijft een zeldzaamheid. Dankzij de expertise van onze tuiniers, die onze reuzenaronskelken verzorgen en vertroetelen, heeft onze tuin nu vijf gezonde volwassen exemplaren. Onder hen bloeien er elk jaar één of meer afwisselend.
 

De onlangs geopende Groene Ark stelt ons in staat om de ideale groeiomstandigheden te creëren. Hierdoor kunnen we ook geavanceerd onderzoek uitvoeren om beschermingsprogramma's op te zetten voor bedreigde soorten zoals de reuzenaronskelk.

Goedgekeurd door kinderen!

Plantentuin Meise is een van de Belgische toeristische attracties die het label “Goedgekeurd door kinderen” hebben gekregen. Dit label, gecreëerd door museumPASSmusées, Vlieg en Marmaille & co, is zichtbaar via een blauwe stip en betekent dat het museum of de attractie speciaal is aangepast is aan de behoeften en interesses van kinderen en gezinnen. Om dit label te krijgen, moet een locatie niet alleen een gevarieerd aanbod aan activiteiten voor kinderen bieden, maar ook een hoge waardering krijgen van gezinnen die de locatie al hebben bezocht.

Plantentuin Meise is erg trots op de toekenning van dit label, dat een erkenning is voor de inspanningen van de afgelopen jaren om ons aanbod aan leuke en leerzame activiteiten voor kinderen uit te breiden, zoals de speurtochten in het spoor van koning Amaryllo of ‘Zoek de vlieg’, het ‘blotevoetenpad’, en niet alleen educatieve maar vooral creatieve spelletjes, enz. Faciliteiten zoals goed aangegeven routes, genoeg plekjes om even tot rust te komen en voldoende toiletten zorgen ervoor dat gezinnen van hun bezoek kunnen genieten.

Ouders kunnen er dus zeker van zijn dat een bezoek aan Plantentuin Meise zowel leuk als ontspannend is voor hun kinderen, een zalige plek om de natuur op een speelse manier te ontdekken.

Excellence Roses in Plantentuin Meise!

Plantentuin Meise is toegevoegd als keuringslocatie voor Excellence Roses, een keurmerk voor sterke, gezonde en rijkbloeiende rozen die goed presteren zonder gewasbeschermingsmiddelen. Deze keuringen gebeuren sinds 2018 onder auspiciën van de 'Cultuurgroep voor Rozen en Rozenonderstammen onder Anthos-secretariaat'. Met Meise erbij zijn er nu zes locaties: drie in Nederland en drie in België.

De Rozentuin van Plantentuin Meise, geopend in 2019 en ontworpen als een ontluikende roos, is de plek bij uitstek voor het proces. De rozen worden drie jaar lang beoordeeld op criteria zoals gezondheid, groeikracht en bloeirijkheid. Rozen die voldoen aan de eisen ontvangen het predicaat Excellence Roses. Momenteel hebben 76 variëteiten dit keurmerk.

De toevoeging van Meise wordt gezien als een waardevolle aanvulling die extra data zal opleveren en de bekendheid van Excellence Roses zal vergroten.

Alle Excellence Roses zijn te vinden op de website van de KVBC.

Aanstootgevende wetenschappelijke plantennamen: weg ermee

Op het 20e ‘International Botanical Congres’, dat afgelopen juli in Madrid werd gehouden, stemden plantkundigen voor het verwijderen van plantennamen die beledigende termen bevatten, waaronder onder meer een racistisch scheldwoord dat tijdens het Apartheidstijdperk werd gebruikt. Quentin Groom van Plantentuin Meise vestigde echter de aandacht van science.org op de mogelijke gevolgen van deze veranderingen: “Zelfs kleine veranderingen in namen kunnen repercussies hebben, onvoorziene gevolgen die kosten en moeilijkheden met zich meebrengen voor iedereen”, gaf hij aan, verwijzend naar de praktische uitdagingen die gepaard gaan met het veranderen van reeds gevestigde wetenschappelijke namen.

Desondanks besloot de meerderheid van de aanwezige botanici, waaronder Quentin Groom, Marc Sosef en Henry Engledow van de Plantentuin, de namen van honderden soorten te wijzigen, bijvoorbeeld door het schrappen van een “c” in meer dan 300 wetenschappelijke namen, om verwijzingen naar “caffra” te verwijderen, een denigrerende term die tijdens de Apartheid in Zuid-Afrika werd gebruikt. De stemming maakte ook de weg vrij voor het creëren van een kader voor het evalueren en mogelijk veranderen van de namen van nieuwe soorten die als aanstootgevend worden beschouwd, vanaf 1 januari 2026. In plaats van een nieuwe commissie op te richten, vertrouwden de plantkundigen deze taak toe aan een bestaande commissie die verantwoordelijk is voor het onderzoeken van bezwaren tegen nieuwe wetenschappelijke namen.

Inventaris van korstmossen in de Semoisvallei

Het Nationaal Park van de Semoisvallei, een van de twee nieuwe nationale parken in Wallonië, beslaat 28.903 hectare in het zuiden van het land. Het heeft als missie de natuurlijke ecosystemen en landschappen te beschermen en duurzaam te ontwikkelen. Tussen nu en 2026 komen er een aantal initiatieven om de wetenschappelijke kennis van het natuurlijke erfgoed van het park te vergroten, waaronder gedetailleerde inventarisaties van soorten, kwetsbare boshabitats en waterlopen. 
 

Plantentuin Meise heeft de opdracht gekregen om korstmossen te inventariseren als leidraad voor initiatieven op het gebied van behoud en herstel. De oude bossen in de Semoisvallei zijn bijzonder rijk aan zeldzame soorten korstmossen, die overal elders in België aan het verdwijnen zijn door luchtvervuiling en houtkap. De projectbeheerders van het Nationaal Park hebben al training gekregen in het herkennen van korstmossen die kenmerkend zijn voor oerbossen.
 

Nieuwe samenwerking met Enabel

Op 2 september 2024 ondertekenden Plantentuin Meise en Enabel, het Belgisch ontwikkelingsagentschap, een samenwerkingsakkoord met als doel knowhow en expertise uit te wisselen.

Dit samenwerkingsakkoord schetst het kader voor een waardevol partnerschap. Plantentuin Meise kan zo, dankzij de steun van Enabel, verschillende ontwikkelingsprojecten, vooral in Centraal-Afrika, realiseren. In de Democratische Republiek Congo, in de provincie Zuid-Kivu, staat een eerste concreet project in de steigers. Plantentuin Meise zal er in het kader van het Belgisch samenwerkingsprogramma met de DR Congo wilde champignonsoorten identificeren die in aanmerking komen voor productie en consumptie. In samenwerking met de universiteit van Bukavu zal de plaatselijke bevolking de geïdentificeerde soorten lokaal telen en zo de bestaande voedselsystemen kunnen aanvullen. 

Dit onderzoeks- en ontwikkelingswerk zal ook tot stand komen samen met Agri-Sud-Kivu, een project dat Enabel sinds 2023 in de regio verwezenlijkt. Het heeft tot doel de voedselonzekerheid te bestrijden en de levensomstandigheden en inkomens te verbeteren door middel van duurzame landbouw.

Enabel en de Plantentuin zullen in de toekomst nog andere concrete samenwerkingsprojecten opzetten, onder meer op het vlak van boslandbouw, herbebossing en eetbare plantensoorten, behoud van de biodiversiteit…

• Herfstwandeling (21/09/24 - 20/12/24)
• Biënnale Cultuurvuur (Tot 30/09/24)
• Zomerzoektocht voor kinderen - Schatten van vlieg (Tot 30/09/24)
• Masterclass: Natuurtekenen voor gevorderden en liefhebbers met Marijke Meersman (21/09 & 23/11/24)
• Workshop: Natuurtekenen voor beginners (22/09 & 24/11/24)
• Kookworkshops (26/09 & 10/10/24)
• Expo Ikebana (28/09 - 29/09)
• Workshop Botanisch tekenen met Anita Walsmit (12/10 & 13/10)
• Expo: Belgische plantenjagers uit de 19e eeuw (Vanaf half oktober)
• Bosbaden - Proef met al je zintuigen (20/10/24)
• Griezeltocht (30/10 tot 02/11/24)
• Workshop Natuurfotografie High Key (01/12/24)
• GPS-zoektocht (tot en met 31/12/24)

> Al onze evenementen

De Perzische slaapboom

Perzische slaapboom (Albizia julibrissin), ook genoemd zijdeboom of boom van het collectieve geluk,  behoort tot de vlinderbloemenfamilie en is oorspronkelijk afkomstig uit het oude Perzië en China. Met opvallende bloemen en bladeren die bij zonsondergang in slaapstand gaan is deze boom een echte blikvanger. Het geslacht Albizia omvat 150 soorten snelgroeiende bomen en struiken in subtropische en mediterrane regio’s over de hele wereld. 

De geslachtsnaam Albizia is vernoemd naar  natuurliefhebber Filippo degli Albizzi, die in 1749  de Perzische slaapboom in Europa introduceerde. De soortnaam julibrissin komt uit het Farsi ‘gul-i-abrischin’. ‘Gul’ betekent bloem, ‘abrischin’ zijde, verwijzend naar de lange, zijdeachtige meeldraden (zijdeboom). Perzische slaapboom is een bladverliezende loofboom en wordt tot 10 meter hoog, de takken groeien horizontaal breed uit. De schermvormige kroon zorgt voor veel schaduw. Pas na half mei verschijnen de grote samengesteld dubbel geveerde bladeren met fijn gewimperde randen. De boom heeft een dag- en nachtritme: de bladeren vouwen zich na zonsondergang dicht en klappen bij dageraad open. Dit openen en sluiten wordt nyctinastie genoemd, deze plantenbeweging komt ook voor bij andere soorten uit de vlinderbloemenfamilie. Vanaf juli bloeit de slaapboom, met de vele en ver uitstekende roze meeldraden lijken de bloemhoofdjes op poederkwasten. Na de bloei verschijnen de afgeplatte peulen. In oktober worden de blaadjes geel, vallen af en gaat deze slaapboom in lange winterrust. 

Chinese kruidkundigen noemen hem ‘herbal prozac’ door de inhoudsstoffen van de bloemen die als een antidepressivum gebruikt worden. Uit de bast worden saponinen gewonnen die een kankerremmende werking hebben. Door zijn bijzondere schoonheid en medicinale toepassingen brengt hij vreugde in het leven en in China wordt hij dan ook ‘boom van het collectieve geluk’ genoemd.  

In onze Tuinwinkel aan Ingang Keizerin Charlotte ontdek je unieke producten en planten, geïnspireerd door de natuur.

Terugroeping bloemenkaarsen

In de periode 2021-2024 heeft Plantentuin Meise bloemenkaarsen van de producent Koncha verkocht. Bij gebruik van deze kaarsen is gebleken dat er een verhoogd brandrisico bestaat door een ontwerpfout van de kaarsen. Plantentuin Meise heeft onmiddellijk de verkoop van deze kaarsen stopgezet. Het gaat hierbij enkel om de kaarsen. De lantaarn met theelichtje in het midden is wel veilig te gebruiken. We vragen aan de kopers van dit type aangekochte bloemenkaarsen om deze niet te gebruiken en terug te brengen naar de Tuinwinkel van Plantentuin Meise waar de kaarsen aangekocht zijn. De aankoopprijs wordt door Plantentuin Meise terugbetaald. Plantentuin Meise streeft ernaar om veilige producten te verkopen en we excuseren ons voor dit ongemak.

Voor meer informatie kan je contact opnemen met de Tuinwinkel op 02/896 60 33 of tuinwinkel@plantentuinmeise.be 

Nieuw boek over aronskelken

Ontdek het nieuwe boek “Penisplanten, Aronskelkfamilie” van Maarten Strack van Schijndel, vrijwilliger bij Plantentuin Meise. Leer aan de hand van zijn spectaculaire foto's de fascinerende details van de 500 leden van de aronskelkfamilie kennen, waaronder de legendarische reuzenaronskelk. Verkrijgbaar in de Tuinwinkel van de Plantentuin en online.

Bloembollen om de tuin op te fleuren!

Sinds deze week liggen de zakjes gevuld met beloftevolle bloemenpracht in de rekken van de Tuinwinkel. Een nieuw assortiment waarvan meer dan 80 % biologisch geteeld is, wacht op jou. Ben je op zoek naar botanische bloembollen die geschikt zijn voor verwildering én die je tuin aantrekkelijk maken voor bijen en andere insecten? Hoog tijd voor een bezoekje aan de Tuinwinkel.

Prijzen: tussen €6 en €7 voor pakjes van ongeveer 10 bollen, en €22 voor een zak met een botanische mix van 100 bollen.

Te koop in de Tuinwinkel

Plantentuin Meise

Musa komt tot stand binnen de Afdeling Museologie en Educatie.

Voor dit nummer werden teksten aangeleverd door Koen Es, Quentin Groom, Franck Hidvégi, Min Pauwels, Barbara Puttemans, Manon van Hoye.

Eindredacteur : Koen Es