Meise, 05 januari 2021

• 40 experts, waaronder een wetenschapper van Plantentuin Meise, hebben zich verenigd om de Latijnse plantennaam van de zoete aardappel te redden 
• Het wijzigen van die naam zou de voedingsindustrie op kosten jagen en voor verstoring zorgen 
• Maatregelen om de huidige naam te behouden, zullen de landbouwsector miljoenen besparen, het gewas veiligstellen voor de toekomst en helpen de wilde verwanten van het gewas te behouden 

Sinds de jaren zeventig is de soort die wordt gebruikt om het geslacht Ipomoea te definiëren (de ‘typesoort’ genoemd) slechts een verre verwant aan de zoete aardappel. Nieuwe op DNA gebaseerde ontdekkingen leiden tot de noodzaak het geslacht in verschillende groepen op te splitsen en daarmee dreigt de noodzaak de naam van de zoete aardappel te wijzigen. Daarmee ontstond er ernstige bezorgdheid voor de landbouwsector, die wereldwijd honderdduizenden monsters van zoete aardappelen en dagbloem gebruikt voor het kweken en veredelen van het gewas. 

Een verandering in de wetenschappelijke naam van zoete aardappel zou resulteren in tal van updates in de wetgeving en gezondheids- en veiligheidsrichtlijnen, evenals in administratieve, verpakkings- en marketingmaterialen voor bedrijven die deze soorten of één van de bijproducten ervan rechtstreeks commercialiseren. Dit alles zou enorm veel geld kosten en deze sector van de  voedingsindustrie dreigen te ontwrichten. 

Een bekend voorbeeld van een dergelijke negatieve impact is de verandering in de wetenschappelijke naam van de tomaat, die recentelijk tot frustratie heeft geleid in de gewaswetenschap en de industrie, die met onverwachte kosten en bureaucratie werden geconfronteerd om de verandering op te vangen. 

Zoete aardappel wordt voornamelijk geteeld in het Caribisch gebied, tropisch Afrika en Oost- en Zuidoost-Azië en is 's werelds zevende belangrijkste voedselgewas en dus cruciaal in termen van wereldwijde voedselzekerheid. Gewasveredelaars proberen de genetische diversiteit van wilde verwanten van zoete aardappel te benutten om het gewas toleranter tegen droogte en resistenter tegen ziekten te maken. 

In de studie brachten wetenschappers, dr. Lauren Eserman (Atlanta Botanical Garden) en dr. Ana Rita Simões (Royal Botanic Gardens, Kew), een netwerk van zoete aardappelexperten samen, waaronder Marc Sosef van Plantentuin Meise, om een ​​oplossing te vinden. Ze stellen voor om een ​​andere ‘typesoort’ voor Ipomoea formeel te conserveren. Door daarvoor een naaste verwant van de zoete aardappel te selecteren, is de naam van het gewas veilig gesteld, terwijl sommige groepen soorten die niet zo nauw verwant zijn, mogelijk herbenoemd zullen moeten worden.

Dr. Marc Sosef zegt: Veranderingen in de wetenschappelijke namen van planten en dieren worden vaak als problematisch gezien, en sommigen denken zelfs dat ze onnodig zijn. Ze zijn echter het resultaat van diepgaand wetenschappelijk onderzoek naar levende organismen die onze planeet bewonen, en onze inzet om te proberen hun evolutie en interacties te begrijpen. De namen vormen een cruciaal element van de pogingen om een natuurlijke classificatie te creëren die de evolutionaire paden weerspiegelt, en toegenomen inzicht onthult soms dat in het verleden onjuiste conclusies zijn getrokken, die nu kunnen worden gecorrigeerd. Normaal gesproken zijn dergelijke naamsveranderingen 'business as usual', maar in het geval het een soort betreft die zo belangrijk is als de zoete aardappel, bieden de internationale regels van de nomenclatuur ons gelukkig wel een paar uitwegen om de schade voor de samenleving te beperken. Dit is een mooi voorbeeld van waar wetenschappers proberen te voorzien in de behoeften van met name commerciële organisaties in onze samenleving. Ik hoop dat ze het waarderen!
 

Link naar het artikel : https://doi.org/10.1002/tax.12400 

Info Pers:

• Marc Sosef - marc.sosef@plantentuinmeise.be